هیچ کدام از ما دوست نداریم در استخری شنا کنیم که پر از آلودگی و باکتری باشد؛ چراکه این امر میتواند سلامت ما را به عنوان شناگران به خطر انداخته و منجر به انواع عفونتهای پوستی، اسهال، ناراحتی چشم و … شود. بنابراین ضدعفونی کردن و گندزدایی آب استخر از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از روشهای رایج برای ضدعفونی کردن آب استخر، اضافه کردن کلر به آن است. اما کلر، با اینکه فواید زیادی دارد، با مضرات و خطراتی برای شناگران همراه است. البته با رعایت بعضی نکات ساده میتوان این خطرات را به حداقل رساند. در این مقاله به بررسی علت اضافه کردن کلر به آب استخر، مزایا و معایب کلر در آب استخر، همچنین روشهایی برای کاهش تاثیرات منفی کلر در آب استخر میپردازیم. در ادامه همراه ما باشید.
کلر چیست؟
کلر خالص نوعی گاز است که از آن در تولید مواد گندزدا و میکروب کش استفاده میشود. کلر عنصری با رنگ زرد مایل به سبز است که بسیار فرار بوده و مهمترین خاصیت آن، اکسیدکنندگی بالا و توانایی از بین بردن باکتری، قارچ و ذرات آلوده کننده در آب است.
یکی از اصلیترین موارد مصرف کلر، تصفیه و گندزدایی آب استخر است. کلر آزاد قدرت بسیار زیادی در حمله به میکروبها و پاتوژنهای موجود در آب دارد و به همین دلیل در کمترین زمان میتواند آنها را از بین ببرد.
چرا به آب استخر کلر میزنند؟
استخرها را با ترکیبات مختلف بر پایه کلر، از جمله گاز کلر، سدیم هیپوکلرید، کلسیم هیپوکلرید و … ضدعفونی میکنند. بیشتر ما میدانیم که برای اینکه آب استخر را تمیز و ضدعفونی کنند، به آن کلر میزنند.
فعالیت شناگران آلودگیهایی مانند ذرات پوست و مو، مواد آرایشی، چربیهای بدن، باکتریها و میکروارگانیزمهایی را در آب استخر به جای میگذارد؛ به همین دلیل به یک ماده گندزدا و ضدعفونی کننده قوی برای از بین بردن تمام این موارد نیاز است.
کلر زدن، یکی از روشهای رایج برای پاک و شفاف کردن آب استخر است. پس علت کلر زدن به آب استخر، از بین بردن باکتریها و ضدعفونی کردن آب استخر است. کلر نسبت به سایر مواد گندزدا دارای پایداری بیشتری است. به همین دلیل، بر اساس استانداردهای جهانی، وجود مقداری کلر در آب استخر الزامی است.
چه میزان کلر باید در آب استخر وجود داشته باشد؟
وجود کلر برای ضدعفونی کردن و سالم و تمیز نگه داشتن استخرها ضروری است. برای اینکه آب شفاف و سالم باشد، باید سطح PH را اندازه گیری کنید. همچنین میزان کلر موجود در آب استخر نباید بیش از حد ایمن شود. مقدار ایمن PH آب استخر ۶.۵ تا ۷.۸ است و میزان کلر در آب استخر باید حداکثر ۳.۵ میلی گرم بر لیتر باشد.
مزایای کلر در آب استخر
مواد شیمیایی مانند کلر برای تمیز، سالم نگه داشتن و ضدعفونی کردن آب، به استخر اضافه میشوند. مهمترین مزیت کلر این است که آلودگیهایی که ممکن است در آب وجود داشته باشد را حذف میکند، باکتریهای موجود در آب را فورا از بین میبرد، از رشد جلبکها جلوگیری میکند و آب را به مدت طولانیتری شفاف و زلال نگه میدارد. اگر به آب استخر کلر اضافه نشود، آب سرشار از انواع مختلف باکتریهای مضر میشود. به همین دلیل، استخرهای عمومی و خصوصی با کلر ضدعفونی میشوند. یکی دیگر از مزایای کلر این است که قیمت ارزان و به صرفهای داشته و در غلظت پایین اثر مطلوب دارد.
معایب کلر در آب استخر
اگرچه کلر ضد میکروب است و کاربرد گستردهای در ضدعفونی کردن آب استخر دارد، اما امروزه باور بر این است که برای سلامت افراد خطرناک است. برخی معایب کلر در آب استخر عبارتند از:
- ایجاد مشکلات تنفسی
سیستم تنفسی بدن در مقابل کلر حساس و آسیبپذیر است. بسیاری از افراد گزارش کردهاند که از بخار آب استخر، احساس خفگی کردهاند. همچنین بعضی افراد دچار التهاب اپی گلوت شدهاند؛ هرچند احتمال این عارضه کم است. التهاب اپی گلوت منجر به دشواری در بلعیدن و گرفتگی صدا میشود. - نیاز به مراقبت و توجه بیشتر
کلر موجود در آب استخر، نسبت به آب نمک به میزان بیشتری مراقبت و توجه نیاز دارد. - خشک شدن و حساسیت پوست بدن
اگر به طور مرتب شنا کنید و در معرض کلر آب استخر قرار بگیرید، احتمال بروز حساسیت پوستی در شما وجود دارد. کلر آب استخر میتواند با پوست واکنش داده و سبب ایجاد عوارضی مانند خشکی، بثورات پوستی و عفونت شود.
سمی بودن
کلر به شدت سمی است و استشمام آن در محیطهای بسته منجر به خفگی میشود. - عفونت و قرمزی چشم
یکی دیگر از معایب کلر در استخر، ناراحتی چشمها است. سوزش چشم و اشک ریختن، از جمله مشکلاتی است که کلر موجود در آب ایجاد میکند. بیش از یک سوم عوارضی که کلر ایجاد میکند، مربوط به چشمها است. - مضر برای محیط زیست و جانوران
گازهای تولید شده توسط سیستمهای کلر استخر و استفاده مرتب از مواد شیمیایی برای طبیعت ضرر دارد. زمانی که کلر با آب مخلوط شود، در آب حل شده و تحت شرایط خاص وارد هوا میشود. گاهی اوقات کلر موجود در هوا و در آب با سایر مواد شیمیایی واکنش میدهد.
مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهند که تماس زیاد با کلر در هوا میتواند بر سیستم ایمنی بدن، گردش خون، قلب و دستگاه تنفسی جانوان اثر بگذارد. بنابراین کلر برای محیط زیست و جانوران خطرناک محسوب میشود. - خشکی و بد حالت شدن موی سر
کلر باعث از بین رفتن چربی طبیعی مو و پوست سر میشود و بدحالت شدن، خشک و شکننده شدن موی سر را به دنبال دارد. اما تماس کلر با مو، سبب ریزش مو نمیشود.
آیا شنا کردن در آب استخری که کلر دارد، خطرناک است؟
همانطور که اشاره کردیم، برای از بین بردن باکتریها، کنترل خاک و شن ارگانیک و جلوگیری از رشد جلبکها به آب استخر کلر میزنند. با اینحال، شناگرانی که به طور مرتب در استخرها شنا میکنند، با عوارض جانبی کلر مانند قرمز شدن و خارش چشم، خشک شدن پوست و مو، ماندگاری بوی آن و … آشنا هستند.
کلر در ضدعفونی کردن آب استخر بسیار موثر است. در واقع به حدی موثر است که تمام باکتریها، (هم باکتریهای مفید و هم باکتریهای مضر) را از بین میبرد. عدم تعادل وجود باکتریها روی پوست میتواند سبب بیماریهای پوستی مختلفی مانند آکنه و جوش و اگزما شود.
پاسخ به این سوال که آیا شنا کردن در آب استخر حاوی کلر خطرناک است یا نه، دشوار است. در واقع استفاده از کلر خطراتی دارد، استفاده نکردن از آن هم مشکلات زیادی ایجاد میکند. گفته میشود که فواید ضدعفونی کردن آب استخر با کلر بر معایب و خطرات احتمالی آن سنگینی میکند.
در واقع مواد شیمیایی به تنهایی خطرناک نیستند، بلکه ترکیب آنها با سایر ترکیبات نظیر ادرار، عرق، شامپو، لوسیون، نرم کننده و … میتواند خطرناک باشد. ترکیبات ذکرشده با کلر واکنش داده و سبب ایجاد یک ترکیب فرار میشود که تنفس را دشوار میکند.
خطرات کلر برای بیشتر شناگران بسیار کم است. اما راهکارهایی وجود دارد که به کمک آنها میتوانید عوارض جانبی احتمالی شنا کردن در آب استخری که کلر دارد را به حداقل برسانید.
برای کاهش خطرات و تاثیرات منفی کلر بر سلامت شناگران چکار باید کرد؟
نکات زیر را رعایت کنید تا عوارض کلر در آب استخر را حداقل برسانید:
- در صورت امکان در استخرهای سر باز شنا کنید. اگر در استخر سرپوشیده شنا میکنید، زود به زود از استخر خارج شوید و با تنفس عمیق، ریههای خود را پر از هوای تازه کنید.
- تا جایی که امکان دارد مدت زمان شنا کردن در استخر را به حداقل برسانید.
- هنگام شنا کردن دهانتان را ببندید تا از قورت دادن آب استخر حاوی کلر جلوگیری شود.
- قبل و بعد از شنا در استخر حتما دوش بگیرید و بدنتان را با صابونی که از مواد طبیعی و غیر شیمیایی ساخته شده بشویید.
- اگر زیاد به استخر میروید، سعی کنید میوه و سبزیجات حاوی آنتی اکسیدان را بیشتر مصرف کنید.
- اگر مو خشک باشد، کلر به طور مستقیم جذب آن میشود، اما موی خیس دیرتر کلر را جذب میکند. قبل از شنا کردن، موهای خود را خیس کنید و به موهایتان روغن نارگیل، نرم کننده و سرم مو بزنید.
- هنگام شنا کردن در استخر، از کلاه و عینک شنا استفاده کنید.
- اگر پوستتان حساس است، بعد از شنا و دوش گرفتن از مرطوب کنندههایی که حاوی آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین E و ویتامین C هستند استفاده کنید.
نکته پایانی
در این مقاله به این موضوع پرداختیم که یکی از روشهای ضدعفونی کردن آب استخر، استفاده از کلر است. گفتیم که کلر مزایای و معایبی دارد، که البته مزایای آن بیشتر از معایب احتمالی آن است. در پایان روشهایی را برای کاهش عوارض و تاثیرات منفی کلر معرفی کردیم.