هیچ کدام از ما دوست نداریم در یک استخر کثیف و سرشار از آلودگی و باکتری شنا کنیم و دچار انواع عفونتها و بیماریها شویم. به همین دلیل است که صاحبان استخر، برای ضدعفونی کردن آب استخر، به آن کلر میزنند. کلر باعث میشود باکتریها و آلودگیهای بیماریزا از بین بروند. اگر میخواهید اطلاعات بیشتری درباره خاصیت ضدعفونی کنندگی کلر پیدا کنید، در ادامه با ما همراه باشید. ما در این مقاله درباره کلر، کاربردهای آن، انواع کلر برای ضدعفونی کردن آب استخر، چگونگی ضدعفونی کردن آب استخر با کلر و فواصل زمانی اضافه کردن کلر به آب استخر توضیح میدهیم.
انواع کلر برای ضدعفونی کردن آب استخر کدامند؟
کلر یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۷ و نماد Cl است. کلر دو و نیم مرتبه از هوا سنگینتر است، بوی بدی دارد، خفهکننده و بسیار سمی است. کلر به عنوان بخشی از نمکهای خوراکی و ترکیبات دیگر، به مقدار زیادی در طبیعت و حتی بدن جانداران وجود دارد. کلر رایجترین ماده برای ضدعفونی کردن استخرها است. از چندین نوع کلر برای ضدعفونی کردن استخرها استفاده میکنند، که در اینجا درباره چهار نوع از آنها به اختصار توضیح میدهیم:
- هیپوکلریت سدیم: این نوع کلر حالت مایع داشته و به راحتی در دسترس است. همچنین قیمت مناسبی دارد. هیپوکلریت سدیم قابلیت از بین بردن تمام آلودگیهای آب استخر را دارد.
- هیپوکلریت کلسیم: از این نوع کلر به راحتی میتوان در دستگاههای کلرزنی اتوماتیک استفاده کرد. این نوع کلر به سرعت آلودگیها را از بین میبرد و میزان کلر موجود در آب را فورا افزایش میدهد.
- گاز کلر: گاز کلر در کپسولها یا مخازن تحت فشار نگهداری میشود. هزینه تمام شده جایگزینی و حمل این کپسولها زیاد نبوده و به صرفه است.
- دی اکسید کلر: دی اکسید کلر به شدت به کریپتوسپوریدیمها (عفونتی که در اثر انگلها ایجاد میشود) حمله کرده و آنها را از بین میبرد. با استفاده صحیح از این نوع کلر میتوان آب استخر را کاملا ضدعفونی کرد.
کلر چه کاربردی دارد؟
کلر کاربرد زیادی در زندگی انسانها دارد. این عنصر شیمیایی یک اکسیدکننده قوی است که از آن برای سفید کردن پارچهها و به عنوان ضدعفونی کننده رایج در استخرهای شنا استفاده میشود. کلر کاربردهای مختلفی دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- ضدعفونی کردن و گندزدایی آب استخر
یکی از رایجترین کاربردهای کلر، ضدعفونی کردن آب استخر است. آلودگیها و باکتریهای مختلفی در آب استخر وجود دارد که اگر از بین نروند، شناگران را دچار بیماری و عفونت میکند. برای از بین بردن این آلودگیها و باکتریها به آب استخر کلر اضافه میکنند. روشهای مختلفی برای اضافه کردن کلر به آب استخر وجود دارد. - مصرف دارویی
کلر کاربردهای زیادی در زمینه پزشکی دارد. در زمینه پزشکی تقریبا ۸۵ درصد داروها دارای کلر هستند یا با استفاده از آن تولید میشوند. همپنین از بعضی ترکیبات کلر برای جلوگیری از رشد باکتری در زخمها و سوختگیها استفاده میشود. ترکیبات کلر به طور گسترده به عنوان پاککننده و ضدعفونی کننده ابزار تجهیزات پزشکی در سراسر جهان به کار برده میشود. - سلاح و عامل شیمیایی
کلر اولین بار به عنوان سلاح، در جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۵ استفاده شد. کلر به خاطر اینکه به راحتی آتش نمیگیرد، میتواند به همراه مواد دیگر برای تشکیل ترکیبات انفجاری به کار رود. - کاربرد کلر در فناوری
کلر کاربرد غیرمستقیم هم دارد. از کلر برای تولید حلالهای کلر، کلرید، پلیمر، رشتههای مصنوعی و … که هر کدام کاربرد متنوعی دارند، استفاده میشود. همچنین از کلر برای تولید محصولات تجاری مثل سخت افزار رایانه، تراشههای سیلیکون، آفتکشها، حشره کشها، فلزات، رنگها، حلالها، سردکنندهها، پلاستیکها استفاده میشود. - کلر در کشاورزی
یکی از بهترین کاربردهای کلر، در حوزه کشاورزی است. از کلر میتوان برای ضدعفونی کردن و از بین بردن ویروسها و آفات میوهها استفاده کرد. علاوه بر این، آب کشاورزی را هم میتوان با کمک کلر به آب سالمتری تبدیل کرد. با بهره گیری از این ویژگی کلر، احتمال انتقال میکروبهای مضر به میوهها و سایر محصولات کشاورزی به صفر میرسد. در کشاورزی از دو نوع کلر پرکاربرد به نامهای سدیم هیپوکلریت و کلسیم هیپوکلریت استفاده میشود. - ساخت سفید کننده از کلر
در مواد سفیدکننده باید از مادهای استفاده شود تا بتواند در کنار پاککنندگی، خاصیت ضدعفونی کنندگی هم داشته باشد. عنصر کلر بهترین گزینه برای این کار است. امروزه از کلر در ساخت انواع مواد سفید کننده، به عنوان عاملی برای ضدعفونی کردن استفاده میشود. - تولید حشره کش
در ساخت و تولید حشره کشها از کلر استفاده میشود. میزان هیپوکلریت کلسیم در تولید حشره کش باید مشخص باشد و توسط تولید کننده رعایت شود. - میکروب کش ذخایر آب
حتی به مخازن کوچک آب هم کلر اضافه میشود تا میکروبها و باکتریهای موجود از بین بروند و آلودگی ایجاد نکنند.
کلر چگونه آب استخر را ضدعفونی میکند؟
کلر، یک ماده شیمیایی است که از آن برای از بین بردن باکتری و سایر آلودگیهای منتقله از طریق شناگران و کاربران استخر و جکوزی استفاده میشود. استخرها با استفاده از قرصهای کلر یا دستگاه مخصوص کلر زنی آب استخرها ضدعفونی میشوند.
از کلر به دلیل قیمت پایین و موثر بودن آن، به عنوان یک ضدعفونی کننده استفاده میشود. کلر عوامل تولیدکننده بیماری را از آب جدا میکند و باعث میشود از شیوع بیماریهایی که از طریق آب منتقل میشوند، جلوگیری شود.
کلر را به آب استخر اضافه میکنند تا آلودگیها از بین بروند. کلر باکتریها را از طریق یک واکنش شیمیایی نسبتا ساده از بین میبرد. محلول کلر که درون آب استخر ریخته میشود، به مواد شمیایی مختلفی مانند هیپوکلرو اسید و هیپوکلریت تجزیه میشود. هر دو ترکیب میکروارگانیزمها و باکتریها را از طریق حمله به چربیهای موجود در دیواره سلولها و تخریب آنزیمها و ساختار داخل سلولها از بین میبرند.
هیپوکلرو که یک اسید ضعیف است، آلودگیها، همچنین باکتریهایی مانند سالمونلا و ای کولی که منجر به اسهال و عفونت گوش شناگران میشوند را از بین میبرد. هر چند کلر به سرعت باکتریها را از بین نمیبرد؛ بنابراین رعایت اصول اولیه بهداشت ضروری است. همیشه قبل و بعد از شنا حمام کنید و شامپو، نرم کننده و صابون را به طور کامل از بدنتان بشویید.
تمام استخرها به کلر نیاز دارند؛ چراکه کلر تنها روش موثر برای تمیز نگه داشتن آب استخر است. هر چند روشهای دیگری هم مانند اشعه فرا بنفش خورشید، ازن و … برای ضدعفونی کردن استخر وجود دارد، اما آنها جایگزینی برای کلر محسوب نمیشوند. بدون کلر، باکتریهای مضر منجر به عفونتها و بیماریهای پوست، گوش، چشم، سیستم تنفسی و … میشوند. بر اساس مراکز کنترل بیماری در آمریکا (CDC)، شایعترین بیماری گزارش شده در استخر اسهال است.
هر چند وقت یکبار باید به آب استخر کلر زد؟
هیچ فاصله زمانی مشخصی برای اضافه کردن کلر به آب استخر وجود ندارد؛ چراکه علاوه بر حجم و اندازه استخر، عوامل مختلف دیگری بر روی این مسئله تاثیر میگذارند. به طور مثال در تابستان که از استخر بیشتر استفاده میشود، باید در فاصله زمانی کمتری به آب استخر کلر زده شود. اما در زمستان که استفاده از استخر کمتر است، نیاز به کلر زدن هم کمتر میشود.
عامل دیگری که بر روی فاصله زمانی کلر زنی تاثیر میگذارد، تعداد شناگران است. طبیعی است که باید در فاصله زمانی کمتری به استخرهای عمومی که تعداد افراد بیشتری در آن شنا میکنند، کلر اضافه کرد. به همین ترتیب، این فاصله زمانی برای استخرهای خصوصی بیشتر و نیاز به کلرزنی کمتر میشود.
علاوه بر این عوامل، اشعه فرابنفش خورشید، برگ، حشرات داخل استخر و …. بر روی فاصله زمانی اضافه کردن کلر به آب استخر تاثیر میگذارد.
به طور کلی گفته میشود که اگر از استخر به طور مداوم استفاده شود، بهتر است آب استخر را هفتهای یکبار بررسی کرد تا مشخص شود به میزان کافی کلر دارد یا نه. اگر از استخر دو بار در روز استفاده میشود، آب استخر را هفتهای دو تا سه بار بررسی کنید.
چک کردن آب در استخرهای عمومی، به دلیل تعداد زیاد شناگران و تعداد ساعات زیادی که از آن استفاده میشود، باید دستکم دو بار در روز باشد. صاحبان استخر باید با توجه به نوع استخر، در فاصله زمانی ذکرشده استخر را بررسی کنند و اگر آب استخر به کلر نیاز داشت، به آن کلر اضافه کنند.
به این موضوع توجه داشته باشید که بهترین زمان برای اضافه کردن کلر به آب استخر بعد از غروب خورشید است؛ چراکه در این زمان تاثیر نامطلوب اشعه فرابنفش خورشید به صفر میرسد. همچنین حتما اجازه دهید قرصهای کلر قبلی کامل در آب استخر حل شوند، سپس قرص کلر جدید را اضافه کنید.
نکته پایانی
ما در این مقاله درباره کلر و کاربردهای آن توضیح داده شد. گفتیم که کلر کاربردهای مختلفی در زندگی بشر دارد. به طور مثال از آن در کشاورزی، فناوری، پزشکی و … استفاده میشود. یکی از مهمترین کاربردهای کلر، ضدعفونی کردن آب استخر است. آب استخر محل باکتریها و آلودگیهای مختلف است و اگر ضدعفونی نشود، شناگران را با بیماریها و عفونتهای مختلفی مانند عفونت چشم و گوش، اسهال و … مواجه میکند. بنابراین فاصله زمانی اضافه کردن کلر به آب استخر بسیار مهم است اما در عین حال دوره زمانی مشخصی برای این کار وجود ندارد و این مسئله به عوامل مختلفی مانند حجم و اندازه استخر، تعداد شناگران، تعداد ساعاتی که از استخر استفاده میشود و … بستگی دارد.